ترانه علیدوستی (زادهٔ ۲۲ دی ۱۳۶۲) بازیگر و صداپیشهٔ ایرانی است. او در فیلم‌های فیلم‌سازان برجسته‌ای چون رسول صدرعاملی، واروژ کریم‌مسیحی و اصغر فرهادی بازی کرده؛ و عناوین فراوان سینمایی از جمله جایزه بهترین بازیگر زن، پنجاه‌ و پنجمین جشنواره فیلم لوکارنو سوئیس، جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره فیلم آسیایی و عربی اوسیان سینه فن و سیمرغ بهترین بازیگر زن در جشنواره فیلم فجر را گرفته‌است. او در جشنواره‌های فیلم وزول فرانسه ۲۰۱۴ و فیلم هانوی ویتنام ۲۰۱۲، یکی از اعضای هیئت داوران بود.

علیدوستی به زبان انگلیسی مسلط بوده و مترجم ادبی است. او جایزه ادبی پروین اعتصامی را در پنجمین دوره برگزاری آن در قسمت ادبیات داستانی با ترجمه رؤیای مادرم، نوشته آلیس مونرو بدست آورد. ترانه علیدوستی در ویژه‌نامه شماره ۱۰۰ ماهنامه صنعت سینما که نگاهی است به سینمای ایران در دهه هشتاد، به انتخاب ۱۳۰ نویسنده و منتقد سینمایی به عنوان بهترین بازیگر زن دهه انتخاب شد. همچنین در سال ۱۳۹۰، مجله فیلم او را بهترین بازیگر زن دهه ۸۰ انتخاب کرد.

زندگی شخصی

ترانه علیدوستی در ۲۲ دی ۱۳۶۲ در تهران زاده شد. پدر وی حمید علیدوستی بازیکن پیشین تیم ملی فوتبال ایران و از مربیان کنونی فوتبال، و مادرش نادره حکیم‌الهی سنگ‌تراش و تندیس‌ساز است. پویان علیدوستی تنها برادرش بود که در چهارشنبه‌سوری سال ۸۳ او را از دست داد. ترانه ازدواج کرده و صاحب یک فرزند دختر به نام «حنا» است.

ترانه علیدوستی گفته که به بیماری «کلاستروفوبیا» یا «ترس از محیط بسته» مبتلا است و به همین خاطر نمی‌تواند از اتوبوس یا مترو استفاده کند. او از طرفداران جریان فمینیسم است.

فعالیت هنری

سینما و تئاتر

ترانه علیدوستی در دورهٔ دبیرستان مشغول تحصیل در رشتهٔ علوم تجربی بود که در کلاس‌های بازیگری امین تارخ ثبت نام کرد. سال ۱۳۷۹ از طریق همین کلاس‌ها برای بازی نقش «ترانه پرنیان» در فیلم من، ترانه ۱۵ سال دارم انتخاب شد. پس از این فیلم او تا سال ۱۳۸۲ در هیچ فیلمی حضور پیدا نکرد.
علیدوستی بازی در عرصه تئاتر را نیز با نمایش «فنز» تجربه کرد. سال ۱۳۸۰–۱۳۷۹ یک دورهٔ فیلمنامه‌نویسی در کلاس‌های حوزه هنری گذراند.

ترانه علیدوستی یکی از سرمایه‌گذاران فیلم اژدها وارد می‌شود! ساخته مانی حقیقی بود.

صداپیشگی

ترانه علیدوستی در پویانمایی جمشید و خورشید صداپیشه نقش «خورشید» بود.

نمایشنامه خوانی

ترانه علیدوستی در نمایشنامه آنا کارنینا که به کارگردانی هما روستا، در ۱۵ آذر ۱۳۹۳ در کتابخانه ملی و در حمایت از هنرمندان مبتلا به سرطان نمایشنامه‌خوانی می‌شد، نقش «آنا کارنینا» را اجرا کرد.

همچنین این نمایشنامه‌خوانی بار دیگر به مناسبت چهلمین روز درگذشت هما روستا (۲۳ آبان ۱۳۹۴) در کتابخانه ملی برگزار شد که این بار هم در حمایت از هنرمندان مبتلا به سرطان مراسم اجرا شد.

نویسندگی

علیدوستی علاوه بر پیشینه بازیگری، برای نویسندگی در وبگاه شخصی‌اش نیز شناخته می‌شود. علاوه بر این‌ها، داستان‌های کوتاه و نقدهای گوناگون او در مجله‌ها و روزنامه‌هایی مانند روزنامه شرق منتشر شده‌اند. در سال ۲۰۱۰ در پی انتشار مطلبی از او در وبلاگش در پشتیبانی از اصغر فرهادی که در دفاع از هنرمندان دگراندیش مطلبی منتشر کرده بود، وبلاگ این بازیگر سینما و تئاتر به دستور کمیته دولتی فیلترینگ، حذف شد و بدین ترتیب آرشیو این وبلاگ نیز از روی سایت بلاگفا حذف شده‌است.

ترجمه

ترانه علیدوستی با ترجمه داستان رؤیای مادرم اثر آلیس مونرو در نوزدهمین دوره کتاب فصل، در گروه ادبیات، شایسته تقدیر شناخته شد. در آذر ۱۳۹۵ ترانه علیدوستی با ترجمه رمان تاریخِ عشق به قلم نیکول کراوس توانست صدرنشینی پر فروش‌ترین کتاب نشر مرکز را به خود اختصاص دهد و با استقبال بی‌نظیر مردم و طرفدارانش رو به رو شد.

داوری جشنواره

آثار هنری

سینما

نمایش خانگی

ترانه علیدوستی در سریال شهرزاد ساخته حسن فتحی نخستین سریال خود را تجربه کرد.
این سریال در ۲۲ مهر ۱۳۹۴ به شبکه نمایش خانگی آمد وی در این سریال نقش شهرزاد را ایفا می‌کند. شهرزاد دانشجوی رشته پزشکی است که در سال ۱۳۳۲ با کودتای ۲۸ مرداد زندگی اش دچار تغییر و تحول می‌شود.

تئاتر

ترجمه

تاریخ عشق. نیکول کراوس. تهران: نشر مرکز، ۱۳۹۵. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۲۱۳-۲۸۶-۷

رؤیای مادرم. آلیس مونرو. تهران: نشر مرکز، ۱۳۹۰. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۰۵-۹۹۷-۲

جوایز و نامزدی‌ها